Over boosheid, angst en machteloosheid in de oorlog

Geplaatst op 22 augustus 2025

Tentoonstelling ‘Bevrijding en wederopbouw’ zondag 7 september ook te bezichtigen

Hij herkende hem meteen. De brief met een stempel van het bezettingsbestuur. Zijn handen trilden voordat hij hem opende. Twee weken, nog veertien dagen en dan moeten we weg voor de aanleg van een vliegveld. Onze boerderij wordt gevorderd. Geen ruimte voor bezwaar, geen uitleg. Alleen een kille mededeling verpakt in beleefde zinnen. De boerderij, waar wij al generaties lang op boeren wordt zomaar van ons afgenomen. En waar moeten we naar toe?

Een korte brief zorgde in 1940 voor een enorme boosheid, maar ook voor angst en een enorme machteloosheid bij de bewoners van 27 woningen en boerderijen, die gevorderd werden door de Duitse bezetter voor de aanleg van Fliegerhorst Gilze Rijen. Geen enkele uitleg! Geen enkel alternatief! Geen enkele vergoeding! Vertrekken! En zoek het verder maar uit!

Diep geraakt
Stel je eens voor dat je zo’n briefje krijgt en dat het een voldongen feit is. Wat je ontnomen wordt is allemaal materieel. Maar ‘huis en haard’ en ‘boerengrond’ hebben ook emotionele waarde. Hoe diep kun je geraakt worden? Gelukkig vonden deze mensen allen weer ergens onderdak. En uiteindelijk werd hun schade, tot op zekere hoogte, weer vergoed.

Al tijdens de oorlog werd er aandacht besteed aan de wederopbouw van gesloopte en verwoeste boerderijen. Voor de coördinatie van het herstel van verloren gegane agrarische gebouwen werd al op 15 juli 1940 door de rijksoverheid het Bureau Wederopbouw Boerderijen (BWB) opgericht. Belangrijk was dat de voedselvoorziening behouden bleef. Onze gemeente heeft meerdere boerderijen die vanuit het fonds voor wederopbouw zijn gefinancierd. Een aantal daarvan zijn herkenbaar aan een ingemetselde gevelsteen met daarin een herrijzende leeuw en het jaartal van wederopbouw.

Originele documenten
In de tentoonstelling Bevrijding en Wederopbouw besteedt de heemkring, met originele documenten uit die periode,  aandacht aan het ontnemen van eigendommen door de Duitsers en aan de Wederopbouw. Daarnaast zijn er veel foto’s en voorwerpen uit de periode van bevrijding en wederopbouw te zien.

Kom dus tijdens de open dag, op zondag 7 september tussen 13.00 en 16.30 uur, zeker ook een kijkje nemen bij deze tentoonstelling. Het adres van de heemkring is Nieuwstraat 22 in Gilze. De entree is gratis.

Onderschrift foto:
Hij herkende hem meteen. De brief met een stempel van het bezettingsbestuur. Zijn handen trilden voordat hij hem opende”

Recente berichten

Jacobus de Wit en Willem Dictus, de eerste en de laatste Hultense pastoor

Hulten, een klein dorp met een korte parochiegeschiedenis. Pas vanaf 1913 kreeg Hulten een eigen kerk met een eigen pastoor….

19 november 2025

Boodschappen ‘op de bon’

‘Bevrijding en wederopbouw’ heet de huidige  tentoonstelling van historische vereniging Heemkring Molenheide. Zondag 7 december is deze expositie weer te…

10 november 2025

Hulp bij onderzoek naar voorouders

Iedereen die graag wat wil weten over zijn of haar voorouders kan uiteraard op internet gaan zoeken. Een simpele zoekopdracht…

1 november 2025

Monument onthuld en boek gepresenteerd

Onder grote belangstelling heeft burgemeester Derk Alssema samen met vier nabestaanden het nieuwe oorlogsmonument onthuld op het kerkhof in Gilze….

28 oktober 2025

Arnold Verster: Meer dan een looier

Arnold Verster was één van de vele looiers in Gilze die tijdens de eerste helft van de twintigste eeuw betrokken…

15 oktober 2025

Onthulling nieuw monument slachtoffers Tweede Wereldoorlog

Een nieuw oorlogsmonument met de namen van alle 88 oorlogsslachtoffers uit Gilze, Rijen, Hulten en Molenschot. Op initiatief van en…

13 oktober 2025

Wat is een oorlog wreed en hard’

Boek oorlogsslachtoffers verschijnt eind oktober ‘Wat is een oorlog wreed en hard’ heet het nieuwe boek van Heemkring Molenheide dat…

13 oktober 2025

Bets Milani-Willemen – ‘Altijd heel dicht bij de mensen’

Een Rijense bakkersdochter met een grote maatschappelijke betrokkenheid. Bets Milani-Willemen ging al jong met brood en koekjes ‘op toer’ voor…

29 september 2025

Over sober leven en hard werken

Tentoonstelling ‘Bevrijding en wederopbouw’  ‘Bevrijding en wederopbouw’ heet de huidige tentoonstelling van historische vereniging Heemkring Molenheide. Zondag 5 oktober is deze…

28 september 2025

Open dag Heemkring

De Open Dag van 7 september was bedoeld om belangstellenden een inkijk te geven in de activiteiten van de Heemkring. Het…

27 september 2025

Tijdelijk kunstwerk brengt historie Julianastraat tot leven

De Spoorzone in Rijen gaat helemaal veranderen. De overweg bij het station verdwijnt en 10 woningen aan de Julianastraat worden…

26 september 2025

Bloemetje voor mevrouw Jo de Vet-van Gestel

Onlangs kwam de nieuwe Mulder uit, een eerbetoon aan de in 2013 overleden heemkundige Jan de Vet. Hij was bijna…

1 september 2025