Het was de plaatselijke politieke partij P’70 die in januari 1976 met de oprichting van een werkgroep de eerste aanzet gaf tot de oprichting van Heemkring Molenheide. Al was dat op dat moment nog niet echt de bedoeling. De werkgroep was in het leven geroepen om mee te werken aan de provinciale tentoonstelling Monument en Brabant en dan met name om het gedeelte over de eigen gemeente in te vullen. De werkgroep koos het thema leerindustrie en met meer dan duizend bezoekers werd de tentoonstelling een geweldig succes.
Eerste bijeenkomsten
De werkgroep van P’70 ging vanaf dat moment een zelfstandig bestaan leiden. John Aarts, Ed Ceton, Hugo Roos, Joost Scheifes en Jan Theunissen hadden er zitting in. Ze schreven oriënterende bijeenkomsten uit, zowel in Gilze als in Rijen, met de bedoeling een heemkring op te richten. Uit deze bijeenkomsten kwam een voorlopige werkgroep, met daarin Paul van Glabbeek, Vic Haagh, Hugo Roos, Jan Simons en Jan Theunissen. Deze groep ging zich buigen over doelstelling en statuten.
Oprichtingsvergadering
Op 17 mei 1977 werd in Café ’t Centrum in Gilze de oprichtingsvergadering van de heemkring Gilze en Rijen gehouden. 23 personen lieten zich inschrijven als lid. Het bestuur dat deze avond werd gekozen, bestond uit; Gerrit Jacobs, Jan Simons, Hugo Roos, Jan Theunissen en Vic Haagh. Drie bestuursleden uit Rijen en twee uit Gilze.
Het eerste bestuur van de heemkring. Van links naar rechts: Gerrit Jacobs, Jan Simons, Hugo Roos, Jan Theunissen en Vic Haagh. De foto is gemaakt in 1978
Na de oprichting
Op 3 september 1977 werden de statuten bij notaris Gribnau in Gilze gedeponeerd. Op 30 september 1977 werd Heemkring Molenheide ingeschreven in de registers van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Tilburg eo. Nog datzelfde jaar werd de heemkring lid van de provinciale overkoepelende organisatie Stichting Brabants Heem.
Geschikte naam
Het bestuur stelde de leden in de gelegenheid een passende naam voor de heemkring in te sturen. En daar kwam Molenheide uit, de naam van het gebied waar nu de vliegbasis ligt.
Alle vier de kerkdorpen van de gemeente – Gilze, Rijen, Hulten en Molenschot – grenzen aan dit gebied. En daarmee geeft de naam tevens aan dat de vereniging een aangelegenheid voor de hele gemeente is.
Logo
 |
 |
De Heimolen van het Moleneind stond model voor het eerste logo van de heemkring.
Een logo dat in de geschiedenis van de heemkring een ereplaats verdient. Ruim 22 jaar – van september 1977 tot februari 2010 – symboliseerde de molen de heemkring.
Toen het bestuur in 2008/2009 ter wille van de continuïteit en het voortbestaan van de heemkring een nieuwe koers inzette, moest het welbekende logo plaatsmaken voor een frisse, modernere versie die de nieuwe uitstraling van de vereniging weergaf. Overigens met behoud van de vier wieken, die de vier dorpen symboliseren waar de heemkring nog steeds nadrukkelijk voor staat.
Molenheide
De naam Molenheide komt op oude landkaarten voor als dat deel van de gemeente, waarop nu de vliegbasis gevestigd is. In dit heidegebied heeft een besloten standaardmolen gestaan, die op 14 augustus 1868 door brand werd verwoest. Daarna is er nog een nieuwe molen gebouwd, een zogenaamde grondzeiler, die in 1888 eveneens door brand werd verwoest.
Molensteen
In 2019 vond de eigenaar van de boerderij op het Moleneind bij verbouwingswerkzaamheden onder de vloer een halve molensteen. Waarschijnlijk is dat de oorspronkelijke molensteen van de Heimolen die op het Moleneind gestaan heeft. De eigenaar heeft de steen aan de Heemkring geschonken.
