Bescherming Bevolking onderdeel van heemkringtentoonstelling
‘Bevrijding en wederopbouw’ heet de huidige tentoonstelling van historische vereniging Heemkring Molenheide. Zondag 7 september is deze expositie weer te bezichtigen in het heemerf in Gilze. Je komt er heel veel foto’s en allerlei voorwerpen uit die periode tegen. Zo is er bijvoorbeeld uitgebreid aandacht voor de Bescherming Bevolking. Een ander hoekje is ingericht als herinneringsplek voor de 88 oorlogsslachtoffers uit onze gemeente.
De Bescherming Bevolking (BB) was de Nederlandse organisatie voor civiele bescherming, die in 1952 werd opgericht om de bevolking in tijd van oorlog te kunnen beschermen. De organisatie had als taak hulp aan de bevolking te verlenen onder bijzondere omstandigheden. De gevolgen van oorlogshandelingen en grootschalige rampenbestrijding vielen daaronder. De BB kende onder meer een brandweerdienst, een eerstehulpdienst en een reddingsdienst. Ook burgers voorlichten hoorde tot de taken.
Bescherm jezelf
Begin jaren ‘50 ging iedereen nog uit van een oorlog met conventionele wapens, maar vanaf de tweede helft van de jaren ‘50 was de verwachting dat de Derde Wereldoorlog zeer waarschijnlijk met kernwapens zou worden uitgevochten. De Nederlandse overheid en de BB hielden ernstig rekening met een beperkte aanval met kernwapens op Nederlandse vliegvelden en havengebieden. Ze zagen goede mogelijkheden om zo’n ramp te kunnen doorstaan, als ze zich tenminste terdege zouden voorbereiden. Daarom werd een nieuw organisatieonderdeel opgericht, de ABC-dienst, voor beschermingsmaatregelen bij oorlogvoering met atoomwapens (kernwapens), biologische wapens en chemische wapens. Daarnaast werd in 1961 een pakket van vier brochures huis-aan-huis bezorgd met als titel ‘Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf’. Hierin adviseerde de overheid hoe te handelen bij met name bombardementen met kernwapens. De teneur was dat als je thuis de juiste maatregelen trof het allemaal wel mee zou vallen.
Noodwachter bij de BB
Om volledige bemanning van de organisatie te bereiken werd in 1958 de noodwachtplicht ingevoerd. Mannen die buitengewoon dienstplichtig waren, werden verplicht noodwachter bij de BB. Na invoering van de verplichte deelname kwam de organisatie in korte tijd op sterkte en geleidelijk aan verdween de vrijwillige BB’er. Tot de opheffing van de BB in 1986 bleef de noodwachtplicht van kracht.
Oorlogsslachtoffers en hun verhalen
In deze tentoonstelling is in een apart hoekje ook ruimte gemaakt voor herinneringen aan de 88 oorlogsslachtoffers uit Gilze, Rijen, Hulten en Molenschot. Met onder andere een groot paneel met foto’s van de slachtoffers. Resultaat van het heemkringproject ‘Geef elk oorlogsslachtoffer een gezicht’.
Kom eens kijken
Kom zondag 7 september tussen 13.30 en 16.30 uur eens een kijkje nemen in het heemerf. Het adres is Nieuwstraat 22 in Gilze. De entree is gratis. Ook de heemtuin en afhang met veel bezienswaardigheden uit vroeger tijden zijn open. De tentoonstelling is tot en met december 2025 elke eerste zondag van de maand te bezoeken (behalve in augustus).
Onderschrift
In de vitrine van de BB vind je onder andere de brochure ‘Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf’. De overheid legt hierin uit hoe te handelen bij met name bombardementen met kernwapens.